Business Games zijn geen spelletje

De verkondiging van het Nieuwe Normaal is inmiddels zo vaak van de daken geschreeuwd dat het al weer oud nieuws is geworden. Al wil dat niet zeggen dat daarmee de ideeën zijn verbleekt. Zonder de profeet uit te willen hangen, is er mijns inziens weinig op tegen om die Brave New World eens van nabij te bekijken.

Het eerste wat opvalt dat de aanhangers van het Nieuwe Nomaal het oude normaal maar niks vinden. Alles moet anders. Andere economie, andere leefomgeving, andere energie, ander klimaat, andere omgangsvormen. De anderhalvemetersamenleving hebben ze daarbij nog niet eens zozeer op het oog. Gelukkig maar. Want dat gebaar van goede wil dat van ons werd gevraagd om samen het viruscurve af te vlakken, is inmiddels bezweken onder het gewicht van onze wild gesticulerende ‘Dikke – Ik’.

Liggend op overvolle stranden, zittend in bomvolle treinen en barstensvol verontwaardiging uitroepend ‘dat is toch niet normaal…’ en elke coronamaatregel degraderend tot ‘dat is ook maar een mening…’. Daarbij overigens wel een beetje geholpen door het mondbeschermingsbeleid dat net zo diffuus is als de klanken die door diezelfde mondkapjes tot de buitenwereld doordringen.

Bijkomend probleem van de anderhalvemetersamenlevingmaatregel is dat die afstand in andere landen korter of langer is gereglementeerd. Een onregelmatigheid die me voor een mondiale uniforme paradigmashift lastig te tackelen lijkt.

Maar als we dat dilemma even terzijde schuiven, dan doemt er in het blikveld van het Nieuwe Normaal een klimaatneutrale, circulaire en inclusieve economie op. Met, een Nieuwe Normale Mens die groen denkt en eet, graag werkt in vitale beroepen en wat minder een wolf is voor zijn medemens. Opererend op basis van vertrouwen, empathie en saamhorigheid.

Het profiel van een minder competitieve mens dat uit deze wensdenkerij opdoemt, zette me aan het denken. Eendrachtig het motto: ‘de gein van gamen is competitie’ ruimden we in de business games – o.a. Bricks & Brains, Silk Race en Expedition Mount Everest – die we de afgelopen jaren hebben ontwikkeld, altijd bewust plaats in voor het wedstrijdelement.

Onder de noemer van ‘Spelen om de knikkers’ moest er immmers wel iets te winnen zijn: een basisregel bij gamedesign. Voor mij is spelen geen spelevaren maar een manier om voor mensen het werken in organisaties zinvoller, waardevoller en leuker te maken. Winnen is goed! Zo kunnen games een goede aanvulling zijn op wat wel eens ‘de lerende organisatie’ is genoemd. Gaming en gamification als hulpmiddel bij het aanleren van het gewenste gedrag.

Hoe dat kan worden beleefd, is goed te zien aan de game Plague Inc. waarbij de spelers een dodelijk virus moeten bestrijden. In die game kruipen de spelers – digitaal – in de huid van een virus dat ‘lekker op z’n virus’ te werk gaat en er dus alles aan doet om niet door een regulerende overheid en wetenschapper te grazen te worden genomen. En dat die wedstrijd bepaald geen spelletje is, weten we inmiddels. In een andere game – het bordspel Pandemic! – trekken spelers van een eliteam ten strijde trekt tegen vier bijzonder dodelijke ziektes. Het team reist de hele wereld over om de vloedgolf van infecties in te dammen en om kennis en hulpbronnen op te doen om medicijnen te ontwikkelen.Ook dit thema wortelt op een verbazende manier in de werkelijkheid, zo weten we inmiddels.

Twee leerzame games die doordat ze door de werkelijkheid zijn ingehaald, opeens stukken minder macaber aan doen dan ze een half jaar geleden ongetwijfeld deden.

Lessen leren is één ding, maar wat doen we ermee? Kunnen we er bijvoorbeeld gedrag mee voorspellen en zo toekomstscenario’s maken? In dat kader is er in het medische tijdschrift The Lancet een interessant artikel geschreven over een virtuele pandemie die optrad in het populaire spel World of Warcraft.

De onderzoekers zagen bij de spelers het volledige scala aan gedragingen dat we ook in de echte wereld zien. Zo meden spelers tijdens de pandemie drukke plekken als steden en werd er in chats en op fora nerveus naar informatie gezocht. Elke speler ging anders met het incident om. Het toont aan hoe belangrijk het is om in een pandemie menselijk gedrag te begrijpen, want je kunt niet voorspellen dat iedereen gewoon in quarantaine blijft, aldus een van de auteurs.

Vanzelfsprekend moeten de nodige kanttekeningen worden gemaakt bij de mate waarin het gedrag in deze game een afspiegeling is van het gedrag in ‘het echt’. Toch ziet de wetenschap mogelijkheden. Zo’n game kan helpen bij het in kaart brengen en onderzoeken van gedrag waarmee een epidemie ingedamd of juist verergerd wordt. In epidemieën zitten enorm kanselementen en juist zo’n combinatie van buitengewone omstandigheden waarbij een ongeremde groei van een dodelijk virus optreedt, is interessant. Het is misschien niet realistisch, maar wel voorstelbaar en kan ons alert maken op wat koste wat het kost voorkomen moet worden.

En zo kunnen business games een prima instrument zijn om voor potentiele verstoringen, incidenten en calamiteiten het gedrag van mensen – individueel en collectief – te voorspellen. In een veilige omgeving natuurlijk en gekoppeld aan evaluatie en feedforward. Zodanig dat er lessen kunnen worden getrokken en iedereen er iets van leert. Met alle positieve effecten van dien. Spelen om de knikkers dus.

 

Casper Jansen