Met welke boodschap leggen we dat fatterige rijden op onze fietswegen aan banden? Niet door te sleutelen aan veranderingen in gedrag, bezweren de deskundigen. Duurt te lang. Allemaal een helm op om onze hersens te beschermen want die zijn het belangrijkste deel van ons lichaam? Klinkt kloek. Maar raken we met zo’n maatregel niet de verkeerde in het peloton: sprinters én knechten. Maakt zo’n hoofdtooi de berijders van de e-slimbike met dunne bandjes niet kopschuw? Wordt zo de batterijvrije wielrijder juist van het pad gejaagd? Misschien maakt een helm de wielrenners – op – batterijen juist roekelozer, nog meer kamikazeachtig.
Lekker doorrijden wil evenwel iedereen. Ook de stadsfietser en zij die, om onnaspeurlijke redenen, voor de ligfiets hebben gekozen. Een raketachtig vehikel dat aan het ‘gaan met die banaan’ een wel heel bijzondere mobiliteitsdimensie geeft.
Een truc zou zijn om de helm cool te maken. Psychologisch sneller. Ik denk aan drempelverlagende flash – designs zoals een motorzaag, haaienbek of een zeemeermin met priemende borsten. Naast dergelijke visuele snelheidsduivels kunnen het chiquere Chanel of Fashion Versace glamour geven aan een hoofddeksel dat nog aan de aandacht van modeontwerpers is ontsnapt. Of tie-ins zoals Oranje bij de Olympische Spelen of de kleuren van een EK- of WK-voetbal. En dan heb ik het nog niet eens over de helm waarin de fietslamp en het achterlicht zit. Kortom, de verleidingen om een helm te gaan dragen zijn schier onuitputtelijk.
Fatbikes labelen als dikmakers en obesitasbevorderaars vinden campagnestrategen te riskant omdat zo alle e-fietsers van een ongezonde fietsstijl worden beticht. De ongewilde bijwerking zou het ontmoedigen zijn van het ‘leuke, lekkere, frank en vrije uit de auto-gevoel’ waarvoor die mooie brede fietslanen zijn aangelegd.
Ofschoon, misschien zit ‘m daar nou juist de kneep? Want promoten we, sinds de overrompeling door de ‘e-fiets niet een rijstijl die, alle frisse lucht en wind-door-je-haren ten spijt, het ‘aanzetten’ van het eigen voortbewegingsapparaat overbodig maakt. Immers, de batterij doet het werk.
Precair punt want de elektrische fiets heeft weliswaar de actieradius en de mobiliteit vergroot maar niet per se het volume van de longen. De bijdrage van dit passief peddelen aan ons welbevinden moeten we niet bagatelliseren maar het positieve effect op ons welzijn ook niet overdrijven. Niet de dikfietsen zijn het probleem maar álle elektrisch fietsen. Fysiek zijn we per saldo niet meer, eerder minder, gaan bewegen. Wie het gebruik van de fatbike aan banden wil leggen, moet zich dan ook niet blindstaren op dat ‘pafferige smoeltje’ maar op de algemene vitaliteitvermindering van het e-fietsen.
Tegelijk zijn ze een zegen voor wie anders niet de deur uit kan. De remedie is dat het gewone fietsen wordt gepromoot en dat een elektrische fiets uitsluitend op recept verkrijgbaar is. Op de bijsluiter zal te lezen zijn dat een helm verplicht is want gezond fietsen betekent tevens veilig fietsen.
Casper Jansen
Photo by Andrew Gook on Unsplash