De weerslag van zoveel plompverlorenheid bij de man die eerder nog verklaarde zijn handelsbeleid nooit te zullen veranderen en misbruik van goedhartige toegang tot de Amerikaanse markt voorgoed de kop in te drukken, was te merken in de media waar niet langer economen maar psychologen met hun diagnoses aanrukten. Want misschien ging het in de kern niet over een systeemprobleem of een wispelturige decretenverslaving maar had de wereld gewoon te maken met impulsiviteit en agressie van een autocraat die bijkans ongeremde macht voelt over anderen; zelfs over de wereld. Want het is algemeen bekend dat wie heel veel van zichzelf houdt, weinig liefde over heeft voor een ander. Wie zo in het leven staat, reageert op wat er om hem heen gebeurt. Staat hem dat aan, dan kan hij zo van mening veranderen. Inconsequent? Wat kan hem dat nou een reet schelen! Zo de wind waait, waait mijn rokje.
Onderwijl is de economische wereldorde nog steeds niet herschreven, zijn internationale afspraken nog steeds niet vervangen door bilaterale deals, gaat de EU zich meer richten op export naar – en import uit andere landen in de wereld, heeft de VS door zijn rauwe opportunistische handelspolitiek het vertrouwen verspeeld in Europa plus de rest van de wereld en is het geopolitieke profiel van China scherper dan ooit tevoren. Niet langer staan de Chinezen maar de Amerikanen te boek als de imperialistische agressor.
Logisch dat er vraagtekens worden gezet bij de megamoves van MAGA. Wat stellen die eigenlijk voor? Wie inzoomt op het tactisch vernuft komt niet veel verder dan bazig geblaas door een roeptoeter, werkend op batterijen van Chinese makelij, die na te zijn uitgewerkt, beslist niet zullen worden vervangen. Focussen we op de vermeende uitgestippelde strategie dan zien we een eindeloze rij spikkels, zonder eindpunt. Plaatsen we deze nul posities op het conto van een wereldleider die aan het advies van de Griekse filosoof dat iedereen er goed aandoet om altijd het midden te zoeken tussen twee extremen, geen business heeft, dan is dat weinig geruststellend.
Bij zoveel luimen van een nationalistisch machthebber pur sang en diens geneigdheid tot dubieuze scherts, ten koste van andere regeringsleiders, is de vraag gerechtvaardigd of de tijdgeest eigenlijk wel in staat is om zoveel paradigmaverschuivingen ineens te absorberen? En hoe moeten naties zich daarop we voorbereiden? Kan dat überhaupt?
Het bevrijdende antwoord komt van een technologiestrateeg bij zakenbank J.P. Morgan. Volgens haar hoeven we alleen maar naar de rok te kijken in het straatbeeld om aan de weet te komen hoe de vlag erbij hangt. Lengen de rokjes dan kan dat worden opgevat als een signaal dat er een nucleaire economische winter in aantocht is. Is daarentegen kort, korter kortst de mode dan is er ruimte voor een zonnige kijk en dient de roklengte als aanmoediging dat er iets is om voor te vechten.
Wie zich evenwel niet had beperkt tot verstolen blikken, ratelende centimeterrolbanden of het hanteren van de ellestok om de tijdgeest op de staart te trappen, had in het straatbeeld een trots paraderende man kunnen waarnemen. Een man die ten prooi was gevallen aan krachten buiten zichzelf; ook al had die overigens zelf opgeroepen. ‘Hé, kijk ’s goed!’
Wat van spulletjes houdt die rokkenjagend persoon in zijn handen? Ziet eruit als een scepter en een rijksappel. Zoals vroeger koningen en keizers die droegen tijdens hun kroning en andere staatkundige plechtigheden. Maar nauwgezettere kijker ontwaarde iets anders. Die zag in de ene hand een fles waaruit de animale geesten reeds waren ontsnapt. Tussen de vingers van de andere hand stak een globe waarop te zien was dat Amerika, zelfs met inbegrip van Canada, Groenland en Panama, niet de hele wereld bedekte.
Dit was geen gezichtsbedrog: hier liep de keizer zonder kleren! Zelfs zonder rokje!
Wie dit beeld voor ogen houdt zal straks een stuk relaxter beginnen aan de komende onderhandelingsronden.
Casper Jansen
Photo by Tamas Munkacsi on Unsplash