Stop een Tijger in uw Denktank

Kazachstan. Voor mij typisch zo’n land waarvan je weet waar het ongeveer ligt, maar niet exact. Pas als er in dat soort ‘ongeveer landen’ stront aan de knikker is, ga je ‘s inzoomen. Zodoende kwam ik te weten dat de Kazachen ontevreden zijn over hun regering. Als zodanig niet erg afwijkend van wat veel andere volken van hun bestuurders vinden. Dus geografisch houvast kan er niet aan worden ontleend.

Wij, van SCEX, doen beroepshalve niet aan politiek. Wat helaas geen garantie is dat we daardoor van ‘politieke inmenging’ verschoond blijven. De onrust in de voormalige Kaukasische Sovjetrepubliek illustreerde dat maar al te duidelijk. Insiders werden er zelfs door verrast. Ze vonden het juist zo’n stabiel land. De hoofdstad Astana omdopen en de naam geven van de ex-president, werd eerder curieus gevonden dan dat er een tekenen van mutabiliteit in werden bespeurd. Zoiets als Den Haag en omstreken voortaan ‘Rutte Regio’ noemen. Dan haalt men vergevingsgezind de schouders op en gaat over tot de orde van de dag. Elk land heeft recht op z’n eigenaardigheden.

Enfin, een revolte is nog geen revolutie, zo blijkt maar weer. Gelukkig maar, zou je haast zeggen, want het land is een belangrijke schakel in het goederenvervoer van China naar Europa. En, voor zover ik weet is – in tegenstelling tot het gemiddelde containerschip – nog geen enkele goederentrein uit Kazachstand te laat op zijn bestemming gearriveerd. Het traject door Kazachstan is solide gebleken.

Hemelsbreed ligt Kazachstan niet heel ver van China. Het ‘Rijk van het Midden’ is enorm van omvang, heeft de meeste inwoners ter wereld en een economie die al dertig jaar indrukwekkende groeicijfers laat zien. Een fenomenale prestatie waardoor het voormalige keizerrijk de tweede economie op ons aardbolletje is, ná de VS, en zelfs de grootste exporteur, vóór de VS. De huidige Volksrepubliek China telt – na Amerika – eveneens de meeste miljardairs. Wat onwillekeurig de vraag oproept of de Communistische partij die het land bestiert van Karl Marx een hoog rapportcijfer zou krijgen

In de regeringsgebouwen van Kazachstan maken ze zich daar niet druk over. Hun ‘Internationale’ bestaat uit het feit dat het land werd uitverkoren de oudste schakel te zijn in het Chinese Belt-Road-initiatief. Geen toeval derhalve dat een volslagen onbekende universiteit ter plaatse het ‘masterplan’ wereldkundig mocht maken. Een plan voor het uitrollen van het, de globe omvattende, Chinese netwerk van handelsroutes, ook wel bekend als de Nieuwe Zijderoute. Sedert 2013 lopen er twee spoorlijnen door Kazachstan waarlangs grote volumes goederen ‘Made in China’ naar Europa worden vervoerd. En, zoals het competente Europese Supply Chain Managers betaamt, is ook de retourlogistiek geregeld en keren die treinen terug met Franse wijn, Belgische bonbons, Duitse automobielen en Hollandse kaas. Om maar ’s wat te noemen.

Naast het hebben van pijplijnen voor gas en olie, fossiele grondstoffen die overigens niet west- maar oostwaarts gaan, is het gunstig voor een land om een ‘geo-economische toegangsport’ te zijn. Ons land is daar een goed voorbeeld van. In Kazachstan heeft de oriëntatie op het westen ertoe geleid dat het Cyrillische schrift, nog stammend uit de tijd van de Russische overheersing, is vervangen door Latijns schrift. Best handig voor ons. Maar dat gehannes, afgelopen zomer, met dat containerschip in het Suezkanaal, laat tevens zien hoe kwetsbaar een enkele ‘deur’ kan zijn zodra die wordt dichtgesmeten of onverhoeds gestremd raakt. Of de oorzaken moeten worden toegeschreven aan een rare valwind in Egypte of een opstandige bevolking, geknecht door autoritaire modernisatie, maakt weliswaar nogal wat uit, maar niet voor de geplande aankomsttijden van de containers die dan gewoon te laat aankomen. Zo is het toevallig ook nog ’s een keer.

Op 1 februari vieren de Chinezen Nieuwjaar. Ditmaal het Jaar van de Tijger. Gezien de karakteristieken die dit dierenriembeest worden toegekend, lijkt het wel of de komst van de tijger zich al deed gelden toen er in Kazachstan onlangs onlusten uitbraken. Medelevend, met de heersende macht wel te verstaan. Optimistisch, wat de ‘economische’ uitkomst betrof. Krachtig, door zich niet van de wijs te laten brengen door een politieke rimpeling. En openhartig, door de militaire interventie aan de Russen doodgemoedereerd over te laten en zelf het zijderouteopportunisme voorop te stellen.

Kazachstan is namelijk ook rijk aan uranium: een pond van dit kern-energetische materiaal kost circa 40 euro per 454 gram; niet te duur en dat willen de zijderoutiers graag zo houden nu de roep om meer kernenergie tijdens de energietransitie allerwege steeds luider klinkt. Dat zou je vasthoudend of koppig kunnen noemen; ook al zo’n tijgerachtige reflex. Maar ook ‘slechte zelfbeheersing’ is des tijgers.

Echter, de Chinezen hebben de aanverwante ‘avontuurlijke’ en ‘onrustige’ tijgerreflexen slim weten te pareren, indachtig het oude Chinees gezegde: ‘als je geen ster aan de hemel kunt zijn, wees dan een lampje in je eigen huis’.

Wie zijn Chinese ketenpartners een gelukkig nieuwjaar toewenst – en er ook zelf gelukkig bij wil blijven – adviseer ik om dat te doen op z’n tijgers. Dat wil zeggen: neem in het aanstaande jaar waar nodig en gewenst, een ‘krachtige’ pose aan. Uw Chinese relaties zullen die meteen herkennen – en waarderen – en weten dat zo’n reactie niet westers impulsief is maar dat erover is nagedacht. Dat u een Tijger in uw Denktank heeft gestopt.

Goede zaken toegewenst in China. En omstreken.

Casper Jansen

 

Photo by Jessica Weiller on Unsplash