Vaarwel Valentijn

Inkoper. Je zal het maar zijn, tegenwoordig. Je ziet ze lopen in de lege winkelstraten, hologig starend naar etalages van waaruit paspoppen, gekleed in de mode van voorbije seizoenen, even uitdrukkingsloos terugkijken. Of naar emmers in een kleur, bedoeld om een jaar lang trendy te wezen. Of dekbedovertrekprints van genummerde voetbalshirts, ooit toebehorend aan pingelaars die lang geleden naar het buitenland zijn verkocht.

Dat is niet de winkelstraat zoals inkopers die graag zien. Die aanblik maakt de hangende schouders bij het inkopersvolkje verklaarbaar maar dat niet per se terecht. Wie inkoopt voor de kerst, kan maanden later hoogstens verantwoordelijk worden gehouden voor de overdaad aan lelijke gezelligheidsprullaria. Maar echt niet voor de afwezigheid van sneeuw noch de aanwezigheid van een eng virus. Beide fenomenen zijn immers onvoorspelbaar. Al wil dat nog niet zeggen dat aan die onzekerheid helemaal niets te doen zou zijn.

Een trendwatcher hoorde ik eens zeggen dat ‘de toekomst op het heden lijkt, alleen een beetje meer’. Paste prima in een tijd dat hedonisme en consumentisme ‘en vogue’ waren en dat alles wat voorstelbaar was ook daadwerkelijk zou kunnen gebeuren. Maar dat was toen. Nu ben ik eerder geneigd te denken dat
onze toekomst ongetwijfeld veel weg zal hebben van vandaag maar dit keer eerder een beetje minder.

De vraag is of inkopers met zo’n wisecrack wat kunnen. Want minder, gaat dat over aantallen, volumes, assortimenten, variaties, maatbogen of CO2? Wie meer ‘groene’ spullen inkoopt draagt automatisch bij aan minder snel smeltende ijskappen. Al gaat het misschien wat ver om het geluk van ijsberen toe te schrijven aan de handelingen van de bewuste inkoper. Niettemin schemert de Valentijnsgedachte er wel doorheen.

Maar wat schieten we er mee op als de containers met hun rozerode Valentijnspulletjes al een tijdje onderweg zijn, hun ladingen reeds op de Rotterdamse kades hebben gedropt of de vrachtwagens inmiddels gevuld zijn met hartjes en ander symbolen van eeuwige liefde? Met andere woorden: de inkoop vond plaats vóór de lockdown, de verkoop er middenin. Plotsklaps sluiten die processen niet meer naadloos op elkaar aan. De schakels slaan op hol.

In kringen van modewinkeliers – niet alleen in die van de vintage en de retro, zeg ik er bij – waart het idee rond om dit jaar überhaupt geen nieuwe fashion uit te brengen. Dan komen de seizoencollecties van het afgelopen jaar vanzelf weer in de mode, zo wordt geredeneerd. Geïnspireerd door het beeld van een catwalk waarop de mannequins halverwege omdraaien om op hun schreden terug te keren, vroeg ik me af wat de supply chain kan betekenen om de connectie tussen inkoop en verkoop te herstellen.

Dit eeuwige logistieke vraagstuk krijgt er door het schrikbeeld van de ene pandemie die de andere opvolgt, een nieuwe dimensie bij. Op die werkelijkheid dienen ketenmanagers – en inkopers – zich voor te bereiden. In die nieuwe realiteit zie ik containers met spullen die door lockdowns simpelweg onverkoopbaar zijn geworden, halverwege hun reis de steven wenden naar nog pandemievrije afzetmarkten. De inkoper bij wie deze verhalen over legale piraterij al te fantastisch in de oren klinkt, raad ik aan om toch eens te onderzoeken hoe de link tussen inkoop en supply chain lockdownproof kan worden gemaakt. Wat te denken van de hink-stap-sprongaanpak waarbij producenten dichter bij huis worden gezocht. Of trajecten worden ontworpen waarbij fabrieken met gestandaardiseerde processen op vrachtwagendagafstand van elkaar produceren. Zo kan ‘just-in-time’ kan worden ingewisseld voor ‘right-on-time’.

Dé manier om te voorkomen dat na lege winkels met kerst en de vuurwerkloze jaarwisseling ook 14 februari door Corona wordt verknald en we bovendien nog vaarwel moeten zeggen tegen Valentijn.

Casper Jansen

Photo by: Becca Tapert on Unsplash