Vaccination is cool

Voorspellen. Niets moeilijker dan dat. Eigenlijk onmogelijk. Dat niemand dat kan, in de toekomst kijken, beseffen we door de onaangekondigde komst van Covid-19 dubbel en dwars. Toch zijn we niet hulpeloos. Als slechtzienden, wandelend door de mist van de toekomst, kunnen we dan misschien niet serieus voorspellen, wat we wel kunnen, is proberen ons die toekomst voor te stellen. En dat doen wij, van SCEX, in ons vakgebied ook. We hebben er de nodige ervaring mee. Forecasting noemen we dat. Met Big Data, machine learning, AI, API’s en andere hippe termen een steeds sexyer vakgebied.

Dat we voor dat specialisme een Engels woord gebruiken, is overigens niet uit gemakzucht. Komt doordat de letterlijke vertaling ‘voorspellen’ is. En dat is het dus niet helemaal en tegelijk ook weer wel. Je zou het kortetermijnvoorspellen kunnen noemen. Al geven de, meeste mij bekende, forecasters de voorkeur aan het aftasten van de toekomst. Enfin, laten we niet verzanden in clairvoyante semantiek. Waar het om draait bij forecasten, is het bundelen van een heleboel informatie en die data voeden aan modellen. Als een soort de metereologen van de detailhandel zien forecasters de bui hangen en weten ze vrij exact waar die valt. En soms ook niet, zoals iedereen weet die met rekenmodellen werkt.

Voor veel retailers is het inmiddels prima te doen, voorspellen welke producten wanneer en in welke aantallen in de winkel – of webetalage moeten liggen. En dat terwijl winkelketens toch permanent kampen met een schommelende marktvraag, een overmaat aan nieuwe artikelen en volatiel prijsbeleid van de concurrent. En juist dat maakt forecasting zo fascinerend en precair en een voorwaarde tot verkoopsucces. Niet dé voorwaarde maar wel een voorwaarde.

Ga maar na. Beslissingen, gisteren genomen, zijn vandaag al bijna weer uit de tijd terwijl de beslissingsvaliditeit, gericht op morgen, nog maar bewezen moet worden. Het beheersen van die dynamiek kan alleen als de ganse dag de meest actuele en robuuste informatie voorhanden is. En die is er. Alleen, de dagelijkse uitdaging is om van die data geen lawine te maken waaronder we worden bedolven, maar ermee veilig en zeker onderaan de piste te arriveren voordat de feitenmassa naar beneden dondert.

Als forecasting ons helpt vensters op de toekomst te openen, dan moet die techniek ons straks ook kunnen helpen bij een adequate planning van de aanvoer van het coronavaccin. Mooier voorbeeld van een product waarvan het bestaan in de toekomst ligt, waarvan we zeker weten dat het op de gezondheidsmarkt komt en dat de behoefte eraan groot zal zijn, kan ik niet zo gauw bedenken. Waar evenwel probabilistisch rekenen begint, is bij de vraag welke fabrikant gaat leveren en of die leverancier aan de vraag zal kunnen voldoen.
Gewoontegetrouw worden grootscheepse plannen opgesteld door diverse disciplines en personen. Dat regeringen hun stinkende best zullen doen om het best werkende en meest betrouwbare vaccin voor hun bevolking binnen te slepen, lijkt me geen gewaagde voorspelling. Wel zie ik in mijn glazen bol hoe de deskundigen, ieder met hun eigen brokjes en stukjes kennis, onbedoeld het ketenproces eerder kwaad dan goed dreigen te doen.

Om te voorkomen dat de vaccinaanvoer een soort mondkapjesdiscussie wordt, is het noodzakelijk dat de eindbeslissers beschikken over een overview waarmee de samenhang tussen alle deelbeslissingen inzichtelijk wordt gemaakt. Zo moet er, als het vaccin naar Nederland komt, voldoende geconditioneerde opslag- en transportcapaciteit zijn om het op te slaan. Een voorbeeld overigens dat de slogan: ‘Vaccination is Cool’ van een onbedoelde extra betekenislaag voorziet. Of ben ik nu aan het influencen?

Hoe dan ook, bij die enorm complexe logistieke operatie die ons te wachten staat – wie of welke beroepsgroep krijgt de eerste prik en waar dan en wanneer? –  komen wij, vanSCEX om de hoek kijken. Gewapend met door de forecasters verzamelde en zichtbaar gemaakte informatie op het ‘dashborard’ gaan wij ervoor zorgen dat het vaccin op het meest geëigende moment op de juiste plaats wordt afgeleverd.

Te claimen dat straks door slimme supply chain planners de kroegen weer later open mogen blijven, gaat wellicht wat ver. Maar is het eenmaal zover, dan ploppen de champagekurken.En omdat iedereen weet dat je die feestelijke bubbelwijn niet in je eentje drinkt, weten de Horeca-forecasters dus wat deze informatie waard is.

En over drinken gesproken, een wereldbekende hamburgerbakker gaat de plastic rietjes in hun frisdrank vervangen door klimaatvriendelijk materiaal. Als straks de coronateststraatmanagers bamboe- of papierenwattenstaafjes gaan bestellen, dan voorzien de forecasters die vraag nu reeds. Tegen de tijd dat de eerste alternatieve wattenstaafjes worden besteld, weten zij de potentiële leveranciers – katoen plus staafje – te vinden. Dat zou je een voorspelbaar feit kunnen noemen.

Casper Jansen