Veel lekkers uit Moskou

James Bond ziek? Wat krijgen we nou! Welke schurkenstaat zit daar achter? Of toch de Russen? Dacht natuurlijk meteen aan corona, villein op de deurklink van zijn appartement gesmeerd. Al sloot ik ook stofjes in zijn cocktail niet uit die bij het roeren inert blijven maar een dodelijke verbinding aangaan zodra ze worden geshaked. Achterdocht alom! Onze geheimagent is immers nooit ziek. Te druk met het bestrijden van het kwaad in het Midden-Oosten, achter de Oeral en elders. Dan heb je geen tijd om ziek te zijn, laat staan om te sterven.

Maar zou James Bond ook bij machte zijn iets uit te richten tegen een virus? Een onzichtbare vijand die niet alleen onze fysieke maar ook onze sociale gezondheid bedreigt. Want, in tegenstelling tot andere rampspoed waarbij mensen toesnellen om hulp te verlenen, moeten wij door die Covid-19 juist zo ver mogelijk bij elkaar vandaan blijven. Een troostende arm om iemand heen slaan, is vragen om moeilijkheden.

Ook kan ik me levendig voorstellen dat het tijdig bevestigen van de mondkapelastiekjes achter de oren, alvorens tot een knokpartij over te gaan, alleen nog door virologen als praktisch wordt beoordeeld.

Zo’n vijand, vermomd als virus, bedreigt derhalve niet alleen de volksgezondheid maar besmet ook het sociale weefsel waarbinnen wij – sociale dieren die we zijn – gedijen. Sterker nog, uitsluitend kunnen floreren. Wie tegenwoordig een hulpbehoevende buur een pannetje soep wil brengen, wordt geacht dat voor de deur neer te zetten, aan te bellen en hard weg te rennen.

Van mensen afblijven is nooit James Bonds’ sterkste punt geweest. Iemand neerschieten, met inachtneming van de, inmiddels bekende, sociale afstand gaat nog wel. Maar een boef wurgen, zonder diens diabolische adem in te ademen, is lastiger. Ook kan ik me levendig voorstellen dat het tijdig bevestigen van de mondkapelastiekjes achter de oren, alvorens tot een knokpartij over te gaan, alleen nog door virologen als praktisch wordt beoordeeld. En dan heb ik nog niet eens James’ grootste bedreiging genoemd. Toen hij in een Zwitserse kliniek te maken kreeg met het omegavirus, bedoeld om alles wat op onze planeet bloeit en groeit uit te roeien, werd die klus onze viriele spion bijna te machtig. Dat kwam doordat het cohort virusdragers bestond uit beeldschone kusgrage dames die er niet per se op uit waren hun leventjes in volledige kuisheid door te brengen.

Op de vraag hoe de Russen dan in de tang gehouden moeten worden, ontvingen we onlangs het antwoord. Uit Rusland. Daaruit bleek dat, ondanks alle vermoedens van het tegendeel, er ook veel Russen bestaan die het beste met ons voor hebben.

Om aan dergelijke verleidingen weerstand te kunnen bieden, zou waarschijnlijk alleen het dreigement hebben geholpen dat wanneer Bond tijdens werktijd in een toestand van actieve procreatie zou worden aangetroffen, dat dit hem zijn dubbele nul-licentie zou kosten. Die disciplinerende maatregel had hem al een keer boven het hoofd gehangen toen zijn chef, gealarmeerd door de bedrijfsarts, hem naar een kuuroord had gestuurd om te ontgiften en een stel osteopatische onregelmatigheden te corrigeren. Deze konden weliswaar worden beschouwd, als behorend tot de beroepsziekten van een geheimagent, maar nog een flinke optater hier of daar en de verdere loopbaan van de Britse spion zou worden gereduceerd tot een enkele zero.

Op de vraag hoe de Russen dan in de tang gehouden moeten worden, ontvingen we onlangs het antwoord. Uit Rusland. Daaruit bleek dat, ondanks alle vermoedens van het tegendeel, er ook veel Russen bestaan die het beste met ons voor hebben. Dat wisten wij natuurlijk al wel na de vele jaren samenwerken met een heleboel vriendelijke en aimabele Russische collega’s bij de hyper- en supermarktketens aldaar.

Maar nu is het andersom: een Russische supermarktketen, gespecialiseerd in lokale producten, komt naar Nederland en opent binnenkort een winkel in Amsterdam. Aan welke producten we dan moeten denken, is nog niet helemaal duidelijk. Als dat louter Russische zijn dan is er nog een assortiment te winnen.

Bij gerechten als de salade OIivier, pelmeni, blini’s met zalm en zure room, sirniki, okroshka en piroshki loopt het water me in de mond als ik eraan denk.

Want, zo bleek mij uit een persoonlijke steekproef, veel verder dan bieten – voor de soep – en aardappelen – voor de wodka, komt de Nederlandse consument niet. Ten onrechte overigens want, op grond van onze persoonlijke ervaring met het opzetten van nieuwerwetse supply chains voor retailketens in Rusland, kan ik iedereen verzekeren dat er veel smakelijks in de schappen ligt. Bij gerechten als de salade OIivier, pelmeni, blini’s met zalm en zure room, sirniki, okroshka en piroshki loopt het water me in de mond als ik eraan denk. Ga je in Rusland boodschappen doen dan vind je er een overvloed aan chocolade, koekjes, bier, vodka en in de zomer: meloenen. Heel veel meloenen. En verder voor ons minder bekende producten als bijvoorbeeld gedroogde vis, boekweit, geroosterde zonnebloempitten en kaviaar natuurlijk. In tal van varianten, van spotgoedkoop (imitatie, maar toch wel lekker) tot peperduur.

Ook de moderne manier waarop daar grootschalige retailketens zijn georganiseerd, van Moskou tot Moermansk en  Moskou tot Moermansk van Sint Petersburg tot Krasnodar (waar we met SCEX aan de slag zijn voor Magnit), geeft reden om aan te nemen dat zoiets in het ‘regionale’ Nederland zeker kans van slagen heeft.

Volgens de oprichter Andreï Krivenko – wiens naam me helaas ook doet denken aan Krilenko, de huurmoordenaar in de Bond-film ‘Veel Liefs uit Moskou’, runt hij een volledig platte holocratische organisatie. Krivenko onderneemt hij op basis van vertrouwen geeft hij zelf aan. Met voor elke werknemer in zijn twaalfhonderd winkels een aandeel in de winst. Inmiddels zoekt hij hier naar personeel. ‘Wij bouwen op een revolutionaire manier aan een revolutionair concept, om het West-Europese supermarktlandschap blijvend te veranderen’ kunnen we lezen in de vacaturetekst.

Het aardige is dat VkusVill, de naam van de keten, ook ‘micromarts’ in kantoren – waar consumenten hun eigen aankopen scannen – exploiteert. Precies wat Amazon, het andere new kid on the block, ook van plan is. Wellicht een idee om, net als Jumbo en Hema, de koppen bij elkaar te steken? Of, als ze dat niet aandurven, in ieder geval hun logistieke ketens coöperatief in te richten. Zie zo’n samenwerking als het slaan van een brug tussen holistisch ondernemerschap en superkapitalistisch entrepreneurship.

En, als dat lukt, wat doen we dan nog met James Bond? Die maken we filiaalchef, beloond volgens de Balkenende-norm, maar wel met winstuitkering.

Casper Jansen