Hup met de hubs

Hubs moesten er komen. Als een parelketting om de stad heen. Dynamische distributiepunten waaruit het centrum van de stad kleinschalig kon worden bevoorraad. Geen vrachtbakbeesten meer maar vertederende bestelbusjes, liefst bio voortgedreven, geen sta-in-de-wegs voor het vertierzoekende publiek. Dat was toen groen. Maar wat eerder groen was, is tegenwoordig niet meer groen genoeg. De stadslogistiek van morgen duldt geen enkele CO2-molecuul meer. Zero, vanaf 2025.

Het liefst zouden de stadsbesturen helemaal geen bevoorrading meer toestaan, zo hebben we gezien bij het wegpesten van de buurthubs. Kunnen die af en aan ketens niet digitaal suppleren? We hebben toch AI & zo. Nou nee! In transport en logistiek kan veel – bijna alles als het op automatisering aankomt – maar pakketten zijn en blijven fysieke dingen. Je kunt ze tracken en een seintje krijgen wanneer ze arriveren maar dan komt onherroepelijk het moment waarop het pakket zich materialiseert. Tenzij je een waarachtig aanhanger van teleporteren bent natuurlijk.

Zelfs AI en Chat GTP kunnen dat niet, ff aanbellen en een pakketje overhandigen. Wat ze wel kunnen, is de bezorger tippen het ’s bij de buren te proberen als de geadresseerde niet thuis is. Maar dan moet het pakketje er fysiek al wel zijn, op de stoep. Wat de geavanceerde online chatbot dan weer wel kan, is de bezorger haarfijn uit de doeken doen waarom pakketjes, doosjes en dikke enveloppen binnenkort 100% elektrisch naar de ontvangers moeten. Komt doordat de binnensteden worden opgezadeld met een de zero-emissiezone. Wat neerkomt op een verbod op fossiele bestelbussen en vrachtwagens die CO2 uitblazen.

Maar bij die informatie laat de AI-functionaliteit het niet. Je bent transformerend of je bent het niet. Dus komt de bezorger alles aan de weet over Europees Commissaris Frans Timmermans die met zijn natuurherstelwet ‘Green Deal’ een groene omwenteling in Europa wil forceren. Groen getinte stadsbesturen nemen dat zo serieus dat zij in één ruk door ook de stadsparken, bermen en sierbloembakken van alle klimaatonvriendelijke smetten vrij willen maken.

Wat dat voor een impact heeft op de bedrijfsvoering van kleine transportondernemers lijkt de beleidsmakers geen lor te interesseren. Iedereen moet groen. Ook al zijn elektrische bestelbussen nog zo duur. Wij, van SCEX, weten heus wel dat gemeenten, de regering en brancheverenigingen bijna tien jaar geleden afspraken om de steden in 2025 emissievrij te bevoorraden. Maar zoals het klimaat niet van de ene op de andere dag in de gevarenzone terecht is gekomen zo kunnen ook in de stadscentra niet alle stofjes binnen een decade worden opgezogen. Ja, vanachter een bureau kan dat. Dat heet dan beleid. En daarom is het gevaar levensgroot dat wethouders en hun ambtenaren zich daarachter verschansen en blind blijven voor de klem waarmee ze de keel van kleine transporteurs dichtknijpen.

Schone lucht maar niet voor de ondernemers die hun boterham verdienen met goederen de stad inrijden. Zij moeten maar zien hoe ze het ‘m flikken. Dat eenzijdig veranderen van de spelregels en bepalen wanneer de wedstrijd kan worden gestopt, riekt naar bestuurlijk hooliganisme. Weinig wereldwijs want de bewoners van de binnesteden willen hun pakjes en de winkels willen hun dozen en de horeca hun kratten.

Deze feiten krijgt de onthutste bezorger allemaal voorgeschoteld. En nog veel meer. Want anders dan bij de ontwikkeling van beleid dat niet zelden de werkelijkheid voorbijschiet of die niet altijd vermag te raken – hoe vaak en onvermoeibaar openbare bestuurders hun beleidsvoornemens ook blijven herhalen – wordt digitalisering gedreven door een ander soort reproductie. En zo is AI in staat om verbanden te leggen met eerdere beleidsvoornemens en die coherent te activeren. Ook als dat beleid erop was gericht om vies vervoer in de stad aan banden te leggen. Zoals het realiseren van een ring van kleine hubs, van waaruit met bestelbusjes – eventueel bakfietsen, zelfs passerende trams of stadsbussen die immers via kanten die stad binnenkomen – de binnenstad zou worden bevoorraad.

Van die plannen heb ik al tijden niets meer vernomen. Zouden die overslag- en distributiepunten inmiddels al wel zijn gerealiseerd, dan was het alleen nog een kwestie geweest van voldoende laadpalen. De noodzaak om te investeren in elektrische minibusjes met die specifieke actieradius was er dan nog steeds geweest. Maar de logica om fossielvrij logistiek te bedrijven had zich dan ‘natuurlijker’ aangediend en volgens schema. Want als transportondernemingen met focus op fijnmazige distributie ergens in excelleren, dan is het wel in het stipt op tijd zijn.

Elektrisch of met waterstof, hoe korter de afstand tot het centrum – ook batterijen kosten energie of die nou wordt geleverd door wind of zon of kern – hoe beter het klimaat én de pakketonvangers worden gediend. Dat betekent dat elke zero-emissiezone omkranst wordt door distributiedoosjes. Om dat te bedenken, heb je geen AI nodig. Dus hup met die hubs!

Casper Jansen