Brug tussen fysieke en digitale wereld beschermt zwarte neushoorn

Wouter Eerkens in gesprek met Tim van Dam (oprichter Smart Parks) over informatie – asymmetrie, zelflerende sensoren en transsectorale innovatie.

De zwarte neushoorn dreigt in rap tempo uit te sterven. De dieren worden domweg vermoord. Voor die hoorn op hun neus. Leuke jachttrofee, maar toch vooral vanwege de vermeende potentie waardoor gemalen neushoorn meer geld opbrengt dan coke of goud. Tim van Dam (oprichter van Smart Parks) zag al gauw dat parkwachters, hoe goed georganiseerd ook, de slachtpartijen nog steeds niet altijd kunnen voorkomen.

“Wildparken zijn groot en stropers niets ontziend”, vertelt Van Dam. Hij bedacht een netwerk van sensoren waarmee bedreigde diersoorten als neushoorns, olifanten, luipaarden en tijgers vanaf grote afstand in de gaten kunnen worden gehouden. Zijn inspiratie haalt hij uit het ‘Internet of Things’ (IoT) en de overtuiging dat digitale technologie kan bijdragen aan ‘kwaliteit van leven’. Van mens en dier.

Bijzondere band met de zwarte neushoorn

Het verhaal van Tim van Dam en zijn start-up begint ruim 20 jaar geleden, tijdens een safarivakantie in Afrika. Al gauw bouwt zijn hele familie een bijzondere band op met het continent. En met de zware neushoorn in het bijzonder. Zijn vader vindt met de oprichting van de Suzuki Rhino Stichting een manier om bij te dragen aan de bescherming van deze bedreigde diersoort. Die betrokkenheid bij het wildbeheer droeg hij over op zijn zoon.

Zijn bedrijfskundige affiniteit

Tijdens de bezoeken aan het Nationaal Park Serengeti en andere wildparken hoorde Tim hoe moeilijk en kostbaar het is om, in het wild levende, dieren adequaat te beschermen. Toch was zijn primaire drijfveer niet alleen de liefde voor de natuur maar ook zijn bedrijfskundige affiniteit met maatschappelijke vraagstukken. Dit koppelde hij aan de vraag hoe samenleving en technologie het best met elkaar kunnen worden verbonden.

De stropers systematisch te slim af

Door het slaan van bruggen tussen fysieke en digitale wereld kwam Tim op het spoor van de waarde van informatie – asymmetrie. Wie iets eerder weet dan een ander, heeft een informatievoorsprong. Cruciaal in het bedrijfsleven en feitelijk niet anders bij de bescherming van een zwarte neushoorn. Waar bevinden ze zich? Zijn ze daar veilig? En welke variabelen over gevaarzettende situaties kunnen er systematisch worden verzameld. Niet als doel op zich – data hebben pas nut als je weet waarvoor ze te gebruiken zijn – maar om adequate interactiviteit in connecties te genereren. Het gaat er immers om stropers te slim af te zijn. Dat bereik je met een goed opgebouwde informatie – asymmetrie.

Wandelende sensor

De innovatie van Smart Parks is niet zozeer een sensor an sich, maar het netwerk dat er mee gecreëerd kan worden en de data die er mee verzameld wordt. Er wordt (in het voorbeeld van de neushoorn) een sensor aangebracht in de hoorn. De sensor registreert het doen en laten van een dier en wordt na circa twee jaar op natuurlijke wijze afgestoten. De sensor deelt zijn data met het netwerk dat binnen een park wordt opgezet. Met deze techniek kan elk individueel beest elke paar minuten worden uitgepeild. Vanaf grote afstand, ergens in Tanzania maar net zo goed in het atelier van Smart Parks in Utrecht. De neushoorn laat nu zelf weten waar hij zich bevindt en hoe groot de afstand is tussen het wildbeheerstation.

Efficiënte en effectieve ‘wild life protection’

Smart Parks combineert deze unieke data met overige waardevolle informatie zoals weersomstandigheden en bijvoorbeeld de zichtbaarheid van de maan (bij volle maan is het voor stropers gemakkelijker om toe te slaan). Door het bundelen van deze informatie, proberen zij te voorspellen waar de meest reële dreiging van stropers plaats zal vinden. Zo kunnen de ‘rangers’ niet alleen naar de locatie worden gestuurd waar de zwarte neushoorn zich bevindt, maar ook nog eens op het tijdstip dat de dreiging het grootst is. Dit draagt bij aan een efficiënte en effectieve ‘wild life protection’.

Zwarte neushoorn in de Supply Chain

Het spreekt haast vanzelf dat de sensortechnologie om neushoorns te monitoren ook toepasbaar te maken is voor het organiseren van bijvoorbeeld de goederenstromen. Wederom niet als doel op zichzelf, maar om winstgevendheid structureel te vergroten. Het alom bekende Bullwhip-effect wordt immers (mede) veroorzaakt door het gebrek aan informatie in de keten. De techniek – zoals die gebruikt wordt onder de noemer Internet of Things – kan bijdragen aan snel, simpel en relatief goedkoop data verzamelen door de gehele keten. Het delen van deze data – en dan met name de inzichten – kan verschijnselen als het Bullwhip-effect het hoofd bieden.

Er zijn al legio voorbeelden van het gebruik van IoT technologie in de Supply Chain. Zo kunt u denken aan:

• inzicht in de keten
• slimme forecasting
• preventief onderhoud
• detectie van beschadigde goederen
• preventie van het op de markt komen van namaak artikelen

Een trans-sectorale motion

Steeds meer organisaties adopteren de sensortechniek die ten grondslag ligt aan IoT. Maar hoe breng je zo’n innovatief proces op gang? Een beproefde methode is, volgens Tim van Dam, het bij elkaar brengen van domeinen die ogenschijnlijk weinig of geen raakvlakken hebben. Zo ontstaat een trans-sectorale setting waarin creativiteit deskundig en deskundigheid creatief wordt ingezet.

“Ga in die sfeer op zoek naar overeenkomsten en gebruik ze als vertrekpunt om na te denken over klein of grote nieuwe toepassingen”, is zijn advies. “Neem: bescherming zwarte neushoorn versus roomijs. Een dienst en een product. Zoek naar overlap met een sensor die een dier of een product volgt. En vraag je vervolgens af hoe die verworven kennis benut kan worden. Meestal kan dat. Maak vervolgens niet de fout om vooraf te vragen wat zo’n ‘vondst’ kost. Als je weet waarvoor je het wilt gebruiken, en wat dat oplevert, dan valt het antwoord vanzelf op zijn plaats.”

Hoog tijd om de zwarte neushoorn eens door de porseleinkast van de Supply Chain te laten draven en te ontdekken wat het opwaaiende stof en de scherven opleveren aan winstgevende sensorische opties![/vc_column_text][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column][vc_column_text]Met SCEX helpen we opdrachtgevers vanuit een holistische visie om anders te leren kijken, de juiste structuur neer te zetten, de eenheid te vergroten, over de grenzen van de eigen afdelingen heen te gaan en zo de ideale randvoorwaarden voor wendbaarheid te realiseren. Ook sparren met SCEX over de wendbaarheid van uw organisatie? Neem dan contact op via info@scex.nl of het contactformulier onder aan deze pagina. Vaker verslag van de werkvloer horen van SCEX? Volg ons dan op Linkedin.